اصول پاک سازی نفس - مقدمه -

بسم الله الرحمن الرحیم

اصول پاک سازی نفس

نوشته : شیخ عبدالرزاق بن عبدالمحسن العباد البدر

مقدمه


ستایش برای الله است ، او را ستایش می کنیم و از او یاری می جوییم و از او طلب مغفرت می کنیم و به سوی او توبه می کنیم و از بدی های درون مان و اعمال ناشایست مان به سوی الله پناه می بریم . هر کسی که الله او را هدایت کند هیچ گمراه کننده ای برای او نخواهد بود و هر کس که الله او را گمراه کند هیچ هدایت کننده ای برای او نخواهد بود و شهادت می دهم که هیچ معبود بر حقی به جز الله نیست و او یکتاست و شریکی ندارد و شهادت می دهم که محمد بنده و پیام آور الله است ، درود و سلام الهی بر او و آل او و همه اصحابش باد .
بارالها به ما علمی سودبخش عملی نیک عطا بفرما و ما را با آنچه که به ما آموخته ای سود ده و بر علم مان بیفزا و دانسته هایمان را حجتی برای ما و نه بر علیه ما قرار بده ، بارالها همه ی امور ما را اصلاح بفرما ، ماشاء الله ، لا حول و لاقوة الا بالله .

برادران گرامی :
موضوع سخن ما در این دیدار - که از الله تعالی مسئلت داریم که آن را با برکت و خیر بپوشاند - درباره ی : پاکسازی نفس خواهد بود و این موضوع منزلت بلند و فائده بسیار و اهمیت زیادی دارد که نیاز به گفتگو و توجه بسیاری دارد . الله سبحانه و تعالی می فرماید :


وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا (1) وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا (2) وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا (3) وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا (4) وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا (5) وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا (6) وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا (7) فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا (8) قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا (9) وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا (10)

سوگند به خورشيد و تابندگى‏ اش (۱)سوگند به ماه چون در پى آن برود (۲)سوگند به روز چون روشن گرداند (۳)سوگند به شب چو پرده بر آن پوشد (۴)سوگند به آسمان و آن كس كه آن را برافراشت (۵)سوگند به زمين و آن كس كه آن را گسترد (۶)سوگند به نفس و آن كس كه آن را درست كرد (۷)سپس پليدكارى و پرهيزگارى ‏اش را به آن الهام كرد (۸)كه هر كس آن را پاك گردانيد قطعا رستگار شد (۹)و هر كه فرومایه اش ساخت قطعا خسارتمند شد (۱۰)


به این سوگند بر این نشانه های عظیم و مخلوقات بزرگ بنگر که دلالت بر بزرگی الله جل و علا دارد ، الله تعالی به این نشانه ها سوگند یاد می کند تا یک موضوع بزرگ و عظیم را یادآوری کند . الله تعالی به این نشانه ها سوگند یاد می کند که اگر کسی نفس خویش را پاک ساخت رستگار است و هر کس آن را پایمال ساخت خسارتمند و زیان کار است . به همین دلیل شایسته است که هر شخص دانایی در زندگانی اش برای پاکسازی نفس تلاش کند و از پایمال کردن آن دوری کند .

پایمال کردن نفس عبارت است از پوشاندن آن با بدی ها و پستی ها تا آن که تبدیل می شود به نفسی پست و تباه شده و فرومایه ، هر کس که نفس او اینگونه باشد او خسارتمند و زیانکار شده است .

و هر کس نفس خویش را پاکیزه بدارد و برای اعتلا و بالا بردن و عزت دادن به آن تلاش کند این شخص رستگار و مفلح است : (قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا ) = (هر كس آن را پاك گردانيد قطعا رستگار شد ) . أفلح : یعنی رستگاری او محقق شده و لفظ رستگاری جامع ترین لفظ برای توضیح" به دست آوردن خیر در دنیا و آخرت " است .

پس هر کس نفس خویش را پاکیزه بدارد خیر را در دنیا و آخرت به دست آورده است .

پس پاکسازی نفس ، کاری بس بزرگ است و شایسته ی هر مسلمان است که به آن توجه بسیار داشته باشد و برای آن تلاش بسیاری بکند .
سخن گفتن در این مورد طولانی خواهد شد اما من در اینجا از بعضی از اصول و قواعد مهم در باب پاکسازی نفس سخن خواهم گفت و به نظر من همین مقدار ، انسان را بر راستی و اعتدال و طریق نیکو در این باب مبارک ( باب تزکیه نفوس ) قرار خواهد داد .