شیوه ی دعوت مسلمان چگونه باشد؟ - امام الباني -

الله عز و جل با کلامش در این مسئله برای کسی مجالی نگذاشته است:

{ ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ } [النحل/125]

{با حکمت و پند نیکو به سوی راه پروردگارت دعوت بده و به گونه ای که بهتر است با آنها مجادله کن}.

وبدون شک این اولین چیزی است که از دعوتگر انتظار می رود: آن که مهربان و دلسوز باشد و بر مخالفین شدت نکند، مخصوصا اگر در اصل دعوت - یعنی کتاب و سنت - با او هستند، اما در برخی از چیزها در بعضی نواحی دچار انحراف شده اند. باید با آنها با نرمی رفتار کرد، چنان که در حدیث مشهور از پیامبر صلی الله علیه و سلم آمده است که راوی آن عائشه است و بخشی از آن حدیث برای ما کافی است که می گوید: (نرمی کردن در چیزی نمی آید مگر آن که آن را زیبا می کند و درشتی کردن در چیزی نمی آید مگر آن که آن را خوار می کند).
اما اینجا می خواهم چیزی را بگویم که بسیاری از مردم از آن غافل هستند - و منظورم اینجا دعوتگران هستند- نرمی اگر چه اصل در دعوت می باشد، اما به این معنا نیست که به کار بردن شدت در برخی از مواقع مناسب شایسته ی دعوتگر نیست. پیامبری که الله تعالی با این کلام او را مخاطب قرار می دهد که:
{ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ } [آل عمران/159]
 {و اگر تندخو و سخت دل بودى قطعا از پيرامون تو پراكنده مى‏ شدند}.

با این حال می بینیم که پیامبر صلی الله علیه و سلم در برخی از اوقات با مخالفین به شدت برخورد می کند، اگر چه این مخالفین تعمدی در انجام خطا نداشته اند، اما هنگامی که این خطا مربوط به مسئله ی مهمی است - مربوط به ایمان و مخصوصا پروردگار است - در این هنگام شدت به خرج می دهد. همه ی شما حدیثی را که امام احمد با سند صحیح در مسند از عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت می کند می دانید که: (یک روز پیامبر صلی الله علیه و سلم در میان صحابه خطبه می گفت، شخصی برخاست و گفت: هرچه الله بخواهد و تو بخواهی ای رسول الله. آن حضرت به او گفت: آیا مرا همردیف با الله قرار دادی؟. بگو آن چه که الله به تنهایی بخواهد).
اگر این شدت در مکان خودش استفاده شود آن هنگام از حکمت است، بنابراین نباید فریفته شویم و بگوئیم که لازم است که شیوه و صفت مسلمان همیشه نرمی باشد، نه ، این صفت غالب و کلی است، اما گاهی اوقات باید در مکان مناسب از شدت استفاده شود.


سلسلة الهدی و النور نوار شماره 620